TRASA WOKÓŁ NOWEGO SĄCZA I GORLIC: - MAPA
Kościół świętych Filipa i Jakuba w Sękowej został wzniesiony w 1520 roku. W wieku XVIII dobudowano niską wieżę, wieżyczkę sygnaturkową, soboty oraz położono kamienną posadzkę wokół obiektu. Jest to późnogotycki kościół o konstrukcji zrębowej z modrzewiowych bali. Wewnątrz świątyni znajduje się późnorenesansowy ołtarz główny z XVII wieku. Ołtarz składa się z obrazu przedstawiającego świętych: Mikołaja, Benedykta i Antoniego oraz z figur świętych Piotra i Andrzeja. Neogotycka polichromia kościoła pochodzi z 1888 roku. Drewniany kościół w Sękowej został wpisany na Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO
Skansen w Nowym Sączu- Sądecki Park Etnograficzny
.JPG)
.JPG)
Kościół pw. Św. Rocha w Nowy Sączu
Zabudowa drewniana w Starym Sączu - pochodzi z połowy XIX wieku, są to szerokofrontowe budynki o charakterze dworkowym oraz wolno stojące domy o charakterze wiejskim
Cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Polanach
Cerkiew pw. św. św. Kosmy i Damiana w Bereście
Cerkiew pw. św. św. Kosmy i Damiana w Piorunce
Cerkiew greckokatolicka św. Paraskewi w Czyrnej
Cerkiew greckokatolicka w Bielance
Kościół w Ropie
Cerkiew greckokatolicka w Gładyszowie
Cerkiew św. Łukasza w Leszczynach
Cerkiew greckokatolicka w Ropicy Górnej
Cerkiew greckokatolicka w Bodakach
Cerkiew greckokatolicka w Skwirtnem
Cerkiew greckokatolicka w Wołowcu
Cerkiew greckokatolicka w Krzywej
Dzwonnica przy kościele w Pętnej
Cerkiew greckokatolicka pod wezwaniem Opieki Bogurodzicy w Owczarach zbudowano w 1653 roku. Jest świątynią drewnianą, o konstrukcji zrębowej oraz podzielona na trzy części: prezbiterium, nawę i przedsionek. Wewnątrz znajduje się wyposażenie z XVII i XVIII wieku, m.in. rzeźbiony ikonostas. Teren cerkwi otoczony jest murem z kamienia łamanego, w którym znajduje się murowana bramka oraz murowana z cegły dzwonnica bramna. Obiekt wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO
Cerkiew w Kwiatoniu pochodzi z drugiej połowy XVII wieku. Wieżę od strony zachodniej dobudowano w 1743 roku. Jest świątynią drewnianą o konstrukcji zrębowej, natomiast wieża o konstrukcji słupkowej. Obiekt wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO
Cerkiew prawosławna św. św. Kosmy i Damiana w Bartnem wybudowana została w latach 1928 - 1929. Świątynia nawiązuje do tradycyjnego budownictwa łemkowskiego.
Cerkiew grekokatolicka św. św. Kosmy i Damiana w Bartnem pochodzi z 1842 roku. Jest to typowa cerkiew zachodniołemkowska o konstrukcji zrębowej, pokryta gontem z wieżą konstrukcji słupowo-ramowej zwieńczona kopulastym hełmem i pozorną latarnią z cebulką. Obecnie wewnątrz cerkwi mieści się oddział Muzeum „Dwory Karwacjanów i Gładyszów” w Gorlicach. Eksponowane są tutaj ikony sztuki łemkowskiej: późnobarokowy ikonostas z XVIII wieku, ołtarz boczny z ikoną Ukrzyżowania z 1797 roku oraz XVIII-wieczne ikony: Matka Boża z Dzieciątkiem i Chrystus Pantokrator.
Kościół pw. Wszystkich Świętych w Ptaszkowej został zbudowany w 1555 roku. Wnętrze świątyni nakrywają stropy, na skrzyżowaniu zaś nawy i transeptu wzniesiono pozorne sklepienie kopulaste. Pokrywa je – jak również ściany – wielobarwna polichromia figuralna i ornamentalna wykonana w latach 1929-1932 przez Józefa E. Dutkiewicza. Drewniany kościół w Ptaszkowej zobacz więcej
Cerkiew pw. Narodzenia Bogurodzicy w Królowej Górnej
Cerkiew pw. św. Dymitra (obecnie kościół rektoralny św. Antoniego Padewskiego) w Boguszy
Cerkiew pw. św. Dymitra w Binczarowej
Kościół pw. św. Wojciecha Biskupa w Kąclowej
Budynek plebanii w Grybowie wzniesiono w 1699 roku. Jest on parterowy, zbudowany z drewna modrzewiowego w konstrukcji zrębowej, nakryty dachem czterospadowym. W zachodniej części budynku, w dużej sali, mieszczą się zbiory grybowskiego Muzeum Parafialnego. Pochodzą one głównie ze wspomnianych, nieistniejących już kościołów: parafialnego św. Katarzyny i drewnianego św. Bernardyna. Prezentowane są tutaj także obiekty z okolicznych cerkwi i kapliczek oraz z grybowskiej synagogi.
Dwór w Świdniku pochodzi z 1752 roku. Jest budynkiem drewnianym, parterowym z narożnymi kwadratowymi alkierzami. W otoczeniu dworu znajduje się park krajobrazowy z kapliczką z XVIII wieku. Obecnie dwór wykorzystywany jest do przyjęć weselnych.
Zabudowa i kościół w Krynicy
Cerkiew św. Jakuba Apostoła w Powroźniku
Kościół św. Jana Ewangelisty w Pisarzowej z 1713 roku. Jest trzecim obiektem sakralnym w tym miejscu. Kościół pomimo tego, że pochodzi z początku XVIII wieku w swej konstrukcji nawiązuje do średniowiecznych tradycji budownictwa drewnianego. Dotyczy to planu i systemu wieńcowego. Ściany i sklepienia świątyni pokryte są polichromią figuralną i ornamentalną. Malowidła datowane są na 1897 rok. Drewniany kościół w Pisarzowej zobacz więcej
Kościół w Chomranicach
Kościół w Męcinie
Dwór w Laskowej. Wzmianki o wsi Laskowa pochodzą z 1402 roku była ona wtedy własnością rodziny Laskowskich. W roku 1688 zadłużone dobra Laskowa Górna i Dolna zakupił krakowski biskup Jan Małachowski i przekazał Zgromadzeniu Księży Misjonarzy w Krakowie. Przebudowali oni istniejący tam dwór (z 1550 roku), urządzając w nim kaplicę. Księża Misjonarze opiekowali się dworkiem do lat 80. XVIII wieku. Na początku XIX wieku dwór z zabudowaniami gospodarczymi i ziemią kupili Skrzyńscy, a od nich pół wieku później Żochowscy. W 1924 roku Laskowa trafiła w ręce rodziny Michałowskich. Po wojnie majątek odebrano właścicielom, a źle użytkowany dwór niszczał. Ponad 10 lat temu został odzyskany przez ostatnich właścicieli, państwa Michałowskich i od tego czasu jest systematycznie odnawiany.
Modrzewiowy dwór w Wielogłowach pochodzi z XVII wieku. Budynek wybudowano na rzucie prostokąta o konstrukcji zrębowej z łamanym polskim dachem. Przy narożnikach dworku stoją dwa, z czterech, alkierze przykryte dachem namiotowym. Przed budynkiem stoi figurka Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia sprowadzona z Piekar Śląskich w 1962 roku. Obiektem opiekują się Siostry Karmelitanki Dzieciątka Jezus, które założyły tutaj swój klasztor. W zachodniej części dworku znajduje się kaplica klasztorna.
Ośrodek Budownictwa Ludowego w Szymbarku to oddział Muzeum „Dwory Karwacjanów i Gładyszów” w Gorlicach. W skansenie prezentuje się kulturę ludową mieszkańców północnej części Pogórza Gorlickiego. Skansen powstał w 1987 roku. Budowle w większości pochodzą z końca XIX wieku (najstarsze są z XVIII wieku).
TRASA TARNOWSKA: - MAPA
Dwór Koryznówka w Nowym Wiśniczu pochodzi z lat 50. XIX wieku. Jest niewielkim drewnianym budynkiem z gankiem, w którym znajduje się obecnie Muzeum Pamiątek po Janie Matejce. Część budynku dostępna jest do zwiedzania. W saloniku znajdują się meble w stylu biedermeier, a także fortepian wiedeński, na którym grywał Matejko. Na ścianach wiszą portrety autorstwa Matejki oraz karykatury. Mieści się tu również salonik Stanisławy Serafińskiej, autorki pamiętnika poświęconego artyście.
Lipnica Murowana posiada średniowieczny układ miasta, z czworobocznym rynkiem i z wychodzącymi z niego uliczkami. Wokół rynku stoją w większości drewniane domy z podcieniami z XVII i XIX wieku. Na środku stoi figura świętego Szymona z Lipnicy.
Zabudowa w Zalipiu
TRASA KRAKOWSKA: - MAPA
Skansen w Wygiełzowie. Nadwiślański Park Etnograficzny położony jest u stup wzgórza Lipowiec.
Skansen w Krakowie na Woli Justowskiej. Zabudowa na Woli Justowskiej w Krakowie to maleńki skansen, który założony w 1949 roku Seweryn Udziela. Pierwszym obiektem, w krakowskim skansenie, był drewniany kościół z XVI wieku pod wezwaniem Matki Bożej Królowej Polski, przeniesiony ze wsi Komorowice koło Bielska. Spłoną on jednak w nocy z 13 na 14 lipca 1978 roku. Zdecydowano wówczas na odbudowanie drewnianej świątyni. Również los tej budowli skończył się tragicznie. Spłonęła w nocy z 5 na 6 kwietnia 2002 roku. Planowane jest kolejne odbudowanie kościoła. Zespół budownictwa drewnianego na Woli Justowskiej obecnie składa się z karczmy oraz spichlerza. Karczma z przełomu XVIII i XIX wieku pochodzi z Pasieki koło Czernichowa. Została sprowadzona do Krakowa w 1949 roku. Budynek karczmy, o konstrukcji zrębowej, przykrywa czterospadowy, gontowy dach. Pełni on obecnie rolę plebanii. Spichlerz pochodzi z 1764 roku ze wsi Trzyciąż koło Wolbromia. Przeniesiony został na Wolę Justowską w 1957 roku. Przykrywa go czterospadowy, gontowy dach z okapami.
Kościół pomocniczy świętego Jana Chrzciciela i Matki Boskiej Skaplerznej w Krakowie - Krzesławicach zbudowano w latach 1633-1648 w Jaworkach koło Myślenic. Pierwotna wieża została dostawiona w 1743 roku, a następnie rozebrana i zamieniona na częściowo murowaną. Kościół w 1982 roku chciano przebudować na całkowicie murowany, dlatego postanowiono ten drewniany ochronić i przenieść do krakowskich Krzesławic. Świątynia w nowym miejscu została odbudowana w latach 1984-1997, przy czym całkowicie zrekonstruowano nowa więźbę dachową i zakrystię oraz dobudowano nową wieżę.
Drewniana gontyna w Krakowie (Salwator) świętej Małgorzaty i świętej Judyty pochodzi z 1690 roku. Powstała na miejscu dwóch wcześniejszych kaplic, które spłonęły. Ośmioboczna kaplica nakryta jest pseudokopułą z latarnią.
Drewniany kościół parafialny świętego Bartłomieja mieści się w Krakowie-Mogile naprzeciw opactwa Cystersów w Mogile. Zbudowany został w 1466 roku w stylu gotyckim. Świątynia o konstrukcji zrębowej podzielona jest na nawę, prezbiterium oraz kaplice. Te pierwsze pokrywa wspólny dach, na którym umieszczona jest wieżyczka sygnaturowa z drugiej połowy XIX wieku. Z kolei kaplice przykryte są dachem dwuspadowym. Wnętrze zdobi rokokowa polichromia. Kościół otacza drewniane ogrodzenie. Wejście na dawny cmentarz przykościelny prowadzi przez drewnianą dzwonnicę bramną wzniesioną w 1752 roku.
Kościół świętego Sebastiana w Wieliczce jest obiektem modrzewiowym z 1582 roku. Wnętrze świątyni zdobią witraże krakowskiej firmy Żeleńskiego wg projektu Stanisława Matejki, a także polichromia wykonana przez Włodzimierza Tetmajera. Obok kościółka znajduje się ogród różańcowy.
Kaplica św. Józefa Rzemieślnika (Robotnika) w Ojcowie, znana również jako Kaplica Na Wodzie. Przebudowana została na obiekt sakralny w 1901 roku z dawnych łazienek zdrojowych zakładu wodoleczniczego "Goplana" z 1894 roku. Kaplica postawiono "na wodzie", aby ominąć zakaz cara Mikołaja II, który zabraniał budowania obiektów sakralnych na ziemi ojcowskiej. Kaplica Na Wodzie zbudowana jest w stylu szwajcarsko - ojcowskiego oraz zakopiańskiego. Obiekt na planie krzyża, wsparty jest na filarach osadzonych na dnie Prądnika. W ołtarzu głównym mieści się obraz Matki Boskiej Wspomożenia z 1901 roku autorstwa S. Cichockiej.
Zabudowa uzdrowiskowa w Ojcowie
TRASA ORAWA, PODHALE, SPISZ I PIENINY: - MAPA
Karczma "Rzym" stoi ona na rynku w Suchej Beskidzkiej już od pierwszej połowy XVIII wieku. Budynek ma konstrukcje zrębową, przykryty jest gontowym dachem czterospadowym, którego okap przed ścianą frontową tworzy tzw. podcień, wsparty na słupach. Karczma Rzym słynie ze znakomitych dań regionalnych
Skansen w Zubrzycy Górnej. W Orawskim Parku Etnograficznym w Zubrzycy Górnej jest 21 ekspozycji obrazujących życie ludzi z różnych warstw społecznych Orawy oraz wiejskie zakłady przemysłowe takie jak olejarnia, folusz, tartak, kuźnia.
Zabudowa Krościenka nad Dunajcem. Najcenniejsze budynki zabudowy drewnianej Krościenka, znaleźć można na prostokątnym rynku. Są to cztery parterowe, mieszczańskie domki z pierwszej połowy XIX wieku. Starsze z drugiej połowy XIX wieku, piętrowe, stojące nieopodal, reprezentują architekturę uzdrowiskową. Z kolei przy wschodniej części rynku, koło kościoła, znajduje się plebania ze zdobionym gankiem. Budynek ratusza, stojący również przy rynku, pochodzi z 1849 roku i posiada charakterystyczny uzdrowiskowy charakter. Na ulicy Zdrojowej znajdują się ciekawe domki, które pochodzą z końca XIX wieku i są przykładem małomiasteczkowej zabudowy szczytowej. W latach trzydziestych XX wieku powstały tam również domki piętrowe na potrzeby uzdrowiska, które w Krościenko miało być otwarte. W dzielnicy Zawodzie stoi także dom charakterystyczny dla uzdrowiskowych pensjonatów w stylu szwajcarskim.
Dwór w Łopusznej. Zespół dworski w Łopusznej wybudował, na przełomie XVIII i XIX wieku, Romuald Lisicki. Od 1824 roku kolejnym właścicielem dworu był Leon Tetmajer. Natomiast obecnie w budynku działa Muzeum Kultury Szlacheckiej. Jest ono filią zakopiańskiego Muzeum Tatrzańskiego.
Autor zdjęć: Marek Ciuła
POLECAM:
- Zimowa wycieczka po Beskidzie Sądeckim (Krynica Zdrój, Powroźnik) (grudzień 2019)
- Wycieczka Szlakiem Architektury Drewnianej na trasie: Ptaszkowa - Królowa Górna - Bogusza - Binczarowa - Kąclowa (lipiec 2016)
- Wycieczka Szlakiem Architektury Drewnianej na trasie: Polany - Berest - Piorunka - Czyrna (maj 2016)
- X Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego (maj 2008)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz