poniedziałek, 21 kwietnia 2014

Dwór obronny w Szymbarku (Małopolska)

Szesnastowieczny Dwór obronny w Szymbarku, wybudowany około 1540 roku, jest najlepszym przykładem kasztelu w Polsce. Stanowił centrum władzy rodu Gładyszów, tzw. „Dominium Ropae”. Dwór stoi na skraju skarpy, opadającej do doliny Ropy. Dawniej u jego stóp istniał bród na rzece, a sama Ropa była spławna: transportowano nią np. ścięte drzewa z górskich lasów.

Obiekt wybudowany jest na planie prostokąta o wymiarach 20 na 13 metrów. Do czterech narożników przylegają kwadratowe, rozszerzające się ku górze wieże, tworzące w miejscu rozszerzenia kamienne machikuły. Wybudowany był pierwotnie w stylu gotyckim, ale z czasem nadano mu ostateczny renesansowy charakter. Dzisiejszy kształt zawdzięcza przebudowie z lat 1585 - 1590. Pogrążony dach schowany jest za wysoką, arkadową attyką, która tworzy całość wraz z attykami na wieżach. Poniżej attyki widoczny jest pas dekoracji sgraffitowej. Reszta bryły jest otynkowana. Budynek jest trójkondygnacyjny. Posiada piwnice, które pełniły funkcję magazynu, parter o charakterze obronnym i piętro z dwiema dużymi salami reprezentacyjnymi. W dworze zachowały się kamienne obramienia okien i drzwi, kilka kamiennych kominków oraz resztki polichromii w południowo-zachodnim alkierzu.

Z Dworem w Szymbarku związanych jest wiele podań i legend, jedna z nich mówi o skarbach schowanych w jaskini znajdującej sie pod dworem i pilnowanych przez diabły, inna - o czterech córkach rycerza Gładysza herbu Gryf, które miały mieszkać w wieżach - z powodu odmiennych charakterów, każda w innej.

W XVIII wieku Dwór został opuszczony przez właścicieli, a w XIX wieku uruchomiono w nim gorzelnię. Doprowadziła ona do rujnacji budynku i dewastacji jego wnętrza. W 1973 roku rozpoczęto jego renowację, która została zakończona została jesienią 2010 roku. Odrestaurowany Dwór w Szymbarku jest odziałem Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów w Gorlicach.

Nieopodal dworu w Szymbarku, znajduje się dworek mieszczański i Ośrodek Budownictwa Ludowego (skansen).
Autor zdjęć: Marek Ciuła

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz